Πως βλέπουμε τη γιόγκα στην Δύση και πως είναι η αυθεντική γιόγκα της Ανατολής

Η γιόγκα βελτιώθηκε και αναπτύχθηκε από τους Rishis (Ρίσι) και κατέγραψαν τις πρακτικές γιόγκα τους και τις πεποιθήσεις στις Ουπανισάδες, ένα τεράστιο έργο που περιέχει πάνω από 200 γραφές και πιστεύεται ότι συντέθηκε γύρω στο 500 π.Χ. 

Όσοι στην Δύση κάνουν γιόγκα γενικά  την κάνουν χωρίς κανένα πνευματικό στοιχείο. Πολλοί Ινδουιστές θα υποστήριζαν ότι αυτό το είδος της γιόγκα είναι ελλιπές. Η γιόγκα έχει να κάνει με το να δαμάζεις το μυαλό και το τρόπο που να ενώνεται με το θείο

Ενώ η γιόγκα έχει γίνει μοντέρνος τρόπος ζωής και πρακτικής ευεξίας στη Δύση, οι ρίζες της είναι αρχαίες, πνευματικές και βαθιές. 

Αναπτύχθηκε αρχικά στον Ινδουισμό, η γιόγκα παρέχει ένα μονοπάτι για την επίτευξη της υψηλότερης κατάστασης συνείδησης και ένωσης με το θείο.

Η σανσκριτική λέξη γιόγκα μεταφράζεται κυριολεκτικά σε «ζυγό», που προέρχεται από τη ρίζα της λέξης yiuj που σημαίνει «συμμετοχή», «ενσωμάτωση» ή «αξιοποίηση». Η λέξη γιόγκα αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο ένα από τα παλαιότερα κείμενα που είναι γνωστά στην ανθρωπότητα, τη Rig Veda. Το Rig Veda είναι το παλαιότερο από τα Βέδες – μια αρχαία συλλογή ιερών τραγουδιών, μάντρα και τελετουργιών κεντρικά στην Ινδουιστική θρησκεία. Πιστεύεται ότι συντέθηκαν μεταξύ 1500 και 1200 π.Χ. 

Η θεότητα που σχετίζεται με τη γιόγκα είναι ο Σίβα, ο Ινδουιστικός θεός της καταστροφής και της αναγέννησης.  Σύμφωνα με την παράδοση, η γνώση της γιόγκα αποκαλύφθηκε ως θεϊκό δώρο από τον Σίβα στους Ρίσι — σοφοί ή «άνθρωποι της όρασης» αφοσιωμένοι στην πνευματική ζωή που, κατά τη διάρκεια των διαλογισμών τους, θα λάμβαναν οράματα ή θα άκουγαν μάντρα και αλήθειες που άλλοι δεν μπορούσαν να δουν/ακούσουν. Στην Ινδία, οι Ρίσι ελάμβαναν τον υψηλότερο σεβασμό και στα λόγια τους δινόταν μεγαλύτερη εκτίμηση , πιο πολύ ακόμη και από βασιλικούς ηγέτες της κοινωνίας.

Η γιόγκα βελτιώθηκε και αναπτύχθηκε από τους Ρίσι που κατέγραψαν τις πρακτικές και τις πεποιθήσεις τους στις Ουπανισάδες, ένα τεράστιο έργο που περιέχει πάνω από 200 γραφές και πιστεύεται ότι συντέθηκε γύρω στο 500 π.Χ. Δόθηκε από τους Rishis ανα

αιώνες μέσω του γκουρού shishya parampara, την παράδοση των γκουρού-μαθητών. Αυτές οι διδασκαλίες δοθηκαν στους ανθρώπους για να βοηθηθούν να συνειδητοποιήσουν την έμφυτη θεϊκή τους φύση.

Το Bhagavad Gita (Μπαγκαβάντ Γκίτα) είναι ένα σεβαστό Ινδουιστικό κείμενο που θεωρείται μέρος του Mahabharata, ένα επικό ποίημα επηρεασμένο και βασισμένο στις Βέδες. Οι μελετητές χρονολογούν τη σύνθεσή του μεταξύ του 5ου και 2ου αιώνα π.Χ. 

Μέσα στην Μπαγκαβάντ Γκίτα, υπάρχουν σημαντικές αναφορές σε πρακτικές και κανονισμούς της γιόγκα. Δηλώνει ότι, «Όταν το μυαλό, συγκρατείται από τις υλικές δραστηριότητες, τότε γίνεται ήρεμο με την πρακτική της γιόγκα και ο γιόγκι είναι σε θέση να δει την ψυχή μέσω του καθαρού νου, και ευχαριστιέται την εσωτερική χαρά».

Οι πρωταρχικοί δρόμοι της γιόγκα

Υπάρχουν τέσσερα αρχικά μονοπάτια μέσω των οποίων εκφράζεται η γιόγκα: 

Κάρμα γιόγκα (γιόγκα της δράσης), 

Bhakti yoga (γιόγκα της αφοσίωσης), 

Jñāna yoga (γιόγκα της γνώσης) 

Rāja yoga (γιόγκα ελέγχου του νου).

Η κάρμα γιόγκα δίνει έμφαση στην ανιδιοτελή υπηρεσία και στην εκπλήρωση των καθηκόντων κάποιου για εξάχνιση του εγώ,  της καρδιάς και καλλιέργεια της ενότητας. Χρησιμοποιούνται φυσικές δραστηριότητες όπως μαγείρεμα, καθαρισμός και διδασκαλία. 

Η μπάκτι γιόγκα εμπλέκει τη συναισθηματική πτυχή του νου μέσω αφοσίωσης στο θείο, αναπτύσσοντας ταπεινοφροσύνη και παράδοση. Οι μέθοδοι  που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν την προσευχή, ψαλμωδία (μάντρα)  και συμμετοχή σε τελετουργίες. 

Η Jñāna yoga εστιάζει στην αυτοδιερεύνηση διά μέσου διανοητικής αμφισβήτησης, στοχασμου και διαλογισμού για τη φύση της αλήθειας. 

Η Rāja yoga χρησιμοποιεί τεχνικές όπως η Hatha yoga (δείτε  παρακάτω), καθαρισμό, ασκήσεις αναπνοής και διαλογισμό για τον έλεγχο του  σώματος, του νου και των αισθήσεων. Η έμφαση που δίνει στο φυσικό σώμα και η χρήση συγκεκριμένων τεχνικών για την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων βασίζονται σε κατανόηση της φυσιολογίας του σώματος και των επιπτώσεων των πρακτικών στο σώμα και το μυαλό.

Hatha (Χάθα) γιόγκα: Αυτό που στη Δύση αποκαλούμε «γιόγκα»

Οι Ρίσι κατάλαβαν ότι ένα αδύναμο σώμα δεν μπορούσε να καθίσει ακίνητο για μεγάλες χρονικές περιόδους, έτσι προκειμένου να προετοιμάσει το σώμα και το μυαλό για την πρακτική του διαλογισμού (στην αναζήτηση του μονοπατιού της Rāja yoga), οι Ρίσι ανέπτυξαν μια προπαρασκευαστική πρακτική που ονομάζεται Hatha yoga (χάθα γιόγκα). Αυτό είναι ο τύπος γιόγκα που στην Δύση εξασκείται ως μέρος προγράμματος φυσικής κατάστασης.

Η κυριολεκτική σανσκριτική σημασία της λέξης Hatha είναι «δύναμη» ή «προσπάθεια». 

Η δημοφιλής Ινδουιστή ερμηνεία της Hatha είναι ότι αναφέρεται στην ένωση της αντίθεσης του ήλιου (ha) και της σελήνης (θα) δυο ενέργειες μέσα στο σώμα, που οδηγούν σε ισορροπία και αρμονία. Υπό αυτή την έννοια, Hatha yoga μπορεί να θεωρηθεί ως μια πρακτική που χρησιμοποιεί φυσική δύναμη ή προσπάθεια για να επιφέρει μια μεταμόρφωση στο σώμα αλλά και στο μυαλό και γι’ αυτό η πρακτική της Χάθα γιόγκα απαιτεί εστίαση και συγκέντρωση. 

Ο γνωστός  δάσκαλος της γιόγκα Swāmi Satchidānanda είπε: 

«Το να ηρεμεί το μυαλό είναι γιόγκα. Όχι απλώς να στέκομαι στο κεφάλι».

Όταν η γιόγκα εισήχθη για πρώτη φορά στη Δύση από δασκάλους όπως ο Swāmi Rama Tirtha και Paramhansa Yogānanda, δόθηκε μεγάλη έμφαση στις πνευματικές πτυχές της πρακτικής, στη διδασκαλία του ολοκληρωμένου συστήματος της γιόγκα και της φιλοσοφίας της. Αλλά μέσα στα χρόνια, η Hatha yoga έχει γίνει μορφή άσκησης χωρίς να μεταβιβάζεται με αυτό η πνευματική εκπαίδευση. Η πρακτική με σωματική άσκηση από μόνη της είναι ελλιπής. Για να εξασκηθείτε στη γιόγκα πιο αποτελεσματικά, η κατανόησή της φιλοσοφίας της είναι το κλειδί. Η φιλοσοφία της γιόγκα εξηγεί τη σχέση του νου με την πνευματική ανάπτυξη.

Η πνευματική σύνδεση μεταξύ της γιόγκα και Ινδουϊσμός

Ο αείμνηστος Jay Lakhani, ινδουιστής συγγραφέας και δάσκαλος στην Hindu Academy, περιέγραψε τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ένωσης στη γιόγκα:

«Υπάρχει κάτι πολύ περισσότερο από ό,τι φαίνεται. είμαστε κάτι παραπάνω από υλικά όντα.

Μόνο μέσω της τεράστιας αυτοεξέτασης μπορείτε να ανακαλύψετε ξανά την ουσιαστική ταυτότητα. Όχι μόνο το σώμα, το μυαλό ή τη διάνοια, αλλά το πνεύμα που φωτίζει όλους μας. Και επανασυνδέοντας τον εαυτό μας με το πνεύμα είναι η ιδέα της γιόγκα, ενώνοντάς μας με την πραγματική μας φύση».

Ουσιαστικά, η γιόγκα είναι μια πνευματική πρακτική που βοηθάει στον καθαρισμό και την προετοιμασία του σώματος και μυαλού να αναγνωρίσει πρώτα το άτμαν («ψυχή») μέσα του και μετά να το ενώσει με το Μπράχμαν ή το θεϊκό. 

Η ινδουιστική φιλοσοφία βλέπει αυτή την επίτευξη της ένωσης με το θείο ως τον απώτερο στόχο της ανθρώπινης ύπαρξης και ονομάζεται «Μόκσα» ή «Μούκτι». Αυτό το επίτευγμα λέγεται ότι είναι μια απελευθέρωση από τον κύκλο της γέννησης, του θανάτου και της αναγέννησης (σαμσάρα). 

Το Άτμαν είναι η σανσκριτική λέξη που σημαίνει «εαυτός» και «αναπνοή». Αναφέρεται στην ινδουιστική έννοια της ψυχής — ένας εαυτός στο σύμπαν ή αιώνια προσωπικότητα. 

Το Άτμαν είτε μεταναστεύει σε μια νέα ζωή είτε επιτυγχάνει ολική απελευθέρωση μετά θάνατον. Το Άτμαν είναι μέρος του παγκόσμιου Μπράχμαν – της απόλυτης πραγματικότητας και υποκείμενο όλων των φαινομένων — και μπορεί να επικοινωνήσει ή να ενοποιηθεί μαζί του. Σύμφωνα με την Χιντού φιλοσοφία, ο εαυτός (το Άτμαν) είναι τελικά ταυτόσημος με την υπέρτατη πραγματικότητα του Μπράχμαν. Το να αποκτήσεις το Μόκσα σημαίνει να συνειδητοποιήσεις αυτή την ταυτότητα και να γίνεις ένα με το θείο. Αυτή κατάσταση της ενότητας χαρακτηρίζεται από μια βαθιά αίσθηση ειρήνης, χαράς και ενότητας με όλα τα όντα.

Οι Βέδες έδιναν έμφαση στην τελετουργική θυσία για να ευχαριστήσουν τους θεούς, αλλά οι Ρίσι πίστευαν ότι ήταν αλήθεια η πνευματική ανάπτυξη προέρχεται από εσωτερική θυσία. Αυτό περιλαμβάνει αυτογνωσία, αναγνώριση ότι ο αληθινός εαυτός δεν είναι το φυσικό σώμα. Η δράση περιλαμβάνει την εκτέλεση ανιδιοτελών πράξεων χωρίς προσκόλληση στα αποτελέσματα, και η σοφία περιλαμβάνει την απόκτηση κατανόησης της πραγματικότητας μέσα από τον αυτοεξέταση και μελέτη. Θυσιάζοντας το εγώ και τις επιθυμίες μέσω αυτών των μέσων, οι Ρίσι πίστευαν ότι κάποιος μπορούσε να επιτύχει πνευματική ανάπτυξη και φώτιση και να ενωθεί με το θείο.

Η γιόγκα μπορεί να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για πνευματική ανάπτυξη και φώτιση όταν ασκείται πρόθεση και επίγνωση, ενώνοντας το μυαλό, το σώμα και το πνεύμα. Όπως κάθε πνευματικό ταξίδι, η γιόγκα είναι καθαρά προσωπικό ταξίδι. Το ατομικό στυλ και τα οφέλη του μπορεί να διαφέρουν από άτομο στο άτομο, αλλά η κατανόηση της φιλοσοφίας γύρω από αυτήν την πρακτική είναι το κλειδί για να απόκτηση αυτά τα επιδιωκόμενα οφέλη της πρακτικής.

Όπως λέει στο Bhagavad Gitā, Κεφάλαιο 6, Στίχος 3:

«Για κάποιον που έχει κατακτήσει το μυαλό, το μυαλό είναι ο καλύτερος φίλος. αλλά για αυτόν που έχει απέτυχε να το κάνει, το μυαλό του θα παραμείνει ο μεγαλύτερος εχθρός του. Η γιόγκα είναι το ταξίδι του εαυτού, στον εαυτό, μέσω του εαυτού».